Những điều kiêng kỵ trong ngày Tết
Mời bạn cùng Bếp Gas Hữu Thắng tìm hiểu những điều kiêng kỵ của 3 miền trong ngày Tết. Bạn có thể coi những quan niệm này là rườm rà hay mê tín, nhưng đấy vẫn là những điều cần biết để không gây khó chịu cho người khác trong dịp lễ lớn này .
Những điều kiêng kỵ trong ngày Tết
Việt Nam ta là một quốc gia có lịch sử lâu đời nhiều biến động, với địa hình trải dài từ Bắc vào Nam cùng rất nhiều những dân tộc anh em sinh sống. Những yếu tố ấy làm nên một bức tranh văn hóa đa dạng, phong phú nhưng cũng rất phức tạp. Người dân trên khắp miền đất nước đang chuẩn bị tiễn năm Quý Tỵ và đón năm mới Giáp Ngọ. Tập tục mỗi nơi cho ngày Tết lại có điểm khác nhau. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu những điều kiêng kỵ của 3 miền trong ngày Tết. Bạn có thể coi những quan niệm này là rườm rà hay mê tín, nhưng đấy vẫn là những điều cần biết để không gây khó chịu cho người khác trong dịp lễ lớn này .
1. Miền Bắc
Miền Bắc là vùng miền có nhiều điều cấm kị nhất. Người miền Bắc rất coi trọng và tuân thủ theo những điều không được làm ngày Tết với hy vọng nhiều thứ trong năm mới. Những điều người miền Bắc kiêng không làm trong những ngày Tết gồm:
Kiêng quét nhà: Ba ngày Tết đối với người miền Bắc là ba ngày đón may mắn đầu năm nên họ kiêng nhất quét nhà vì sợ quét hết vận đỏ đi. Chính vì thế, vào ngày cuối cùng của năm, mọi người trong gia đình sẽ tổng vệ sinh nhà cửa thật sạch sẽ để đón năm mới.
Kiêng đổ rác: Tục kiêng đổ rác xuất phát từ câu chuyện trong Sưu thần ký. Chuyện kể rằng, có một người lái buôn đi qua hồ Thanh Thảo được Thủy thần tặng nàng hầu tên là Như Nguyệt. Ông trở nên giàu có, tiền bạc đầy nhà. Năm ấy, vào ngày mồng Một Tết, Như Nguyệt mắc lỗi nhỏ, bị ông chủ đánh đập nên biến vào đống rác. Người lái buôn không biết, mang rác đổ đi. Từ đấy, ông lại nghèo như xưa.
Kiêng treo những tranh “xui xẻo”: Một số bức tranh như: đánh ghen, kiện tụng… thường không được treo trong nhà dịp Tết mà phải tìm treo tranh mang ý tài lộc như lợn, gà, cậu bé…
Kiêng cho lửa ngày Tết: Ngày mùng Một Tết người ta rất kỵ người khác đến xin lửa nhà mình. Vì quan niệm lửa màu đỏ, tượng trưng cho sự may mắn. Cho người khác cái đỏ trong ngày mùng Một Tết thì cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều không may như làm ăn thua lỗ, trong nhà thiếu đoàn kết, ra đường hay gặp tai bay vạ gió. Nhiều người không biết tục này nên đã vô ý đi xin lửa nhà người khác ngày Tết, gây sự khó chịu cho gia chủ.
Kiêng nói giông: Ngày đầu năm, ta phải hết sức tránh những ngôn ngữ, hành động có thể đem lại sự không may, còn gọi là nói giông hoặc nói xui như: “Chết rồi!” hay “Tiêu rồi!”.
Kiêng cho nước đầu năm: Nước được ví như nguồn tài lộc trong câu chúc tiền vào như nước, nếu cho nước thì coi như mất lộc trong năm mới.
Kiêng làm vỡ bát đĩa: Bát đĩa tượng trưng cho gia đình, vì thế, trong những ngày Tết không được đánh vỡ bát đĩa, ấm chén. Đồng thời tránh cãi nhau, chửi nhau, kiêng những điều không vui xảy ra với gia đình.
Kiêng mai táng: Ngày Tết Nguyên Đán là ngày vui của toàn dân tộc, ngày mở đầu cho vận hội hanh thông của cả một năm, có ý nghĩa rất thiêng liêng. Gia đình phải tạm gác mối sầu riêng để hòa chung với niềm vui toàn dân tộc. Vì vậy có tục lệ cất khăn tang trong ba ngày Tết. Nhà nào có đại tang kiêng đi chúc Tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng. Ngược lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc Tết và an ủi gia đình bất hạnh.
Ngoài kiêng kỵ những điều trên, người dân miền Bắc còn có tục: “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”. Cuối năm mua vôi bột rắc ở 4 góc nhà để xua đuổi ma quỷ và những điều không may mắn của năm cũ. Đầu năm mua muối mặn mòi để cầu một năm mới hạnh phúc và thịnh vượng. Đầu năm bạn mua muối tặng cho mọi người cũng chính là lời chúc năm mới làm ăn phát đạt, gặp nhiều may mắn.
Xông nhà: Những người “nặng vía”, không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm. Người có tang không nên xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.
2. Miền Trung
Người miền Trung thoải mái hơn những vẫn có những kiêng kỵ nhất định:
Kiêng các món chết biến từ tôm: Người miền Trung thường kiêng ăn các món được chế biến từ tôm trong các ngày Tết Nguyên Đán vì sợ… đi giật lùi như tôm. Nếu ăn trong ngày Tết, công việc sang năm sẽ lùi chứ không thể tiến tới.
Kiêng trứng vịt lộn, thịt vịt: Người ta cho rằng ăn thịt vịt sẽ gặp xui xẻo. Thịt vịt khá tanh, cư dân miền trung cho rằng thịt vịt làm năm mới có phần bị ô uế. Ngoài ra còn có câu nước đổ đầu vịt, con vịt tượng trưng cho sự bảo thủ, ngu dốt nên người miền Trung không muốn ăn trong dịp Tết tốt lành.
Ngoài ra, một số nơi ở miền Trung người ta thường kiêng mặc đồ màu trắng trong suốt tháng Giêng.
3. Miền Nam
Có thể do cách sống phóng khoáng, xởi lởi nên người miền Nam ít kiêng kỵ hơn. Theo phong tục, người miền Nam chỉ kiêng để cối xay gạo trống vào ngày đầu năm. Tục này tồn tại ở một số vùng quê Nam bộ. Điều này tượng trưng cho việc thất bát, mất mùa năm tới. Chính vì vậy, người ta thường đổ một ít lúa vào cối xay, ngụ ý cầu mong năm mới lúa gạo đầy tràn.
Cũng do lòng hiếu khách, trong những ngày Tết có lệ ai đến nhà, bất kể giờ giấc nào, gia chủ cũng dọn cỗ, mời uống rượu, ăn bánh. Khách không được từ chối bữa ăn, dù no cũng phải nhấm nháp chút ít.
Các tin tức khác